Discernment, ofwel onderscheidingsvermogen, is in de psychologie het vermogen om bewuste en doordachte keuzes te maken, waarbij je intuïtie, emoties en rationeel denken combineert om af te stemmen op wat in het hier-en-nu klopt. Het gaat over weten wanneer je jezelf moet beschermen en wanneer je je mag openstellen, en dat dynamisch en afgestemd op de situatie.

De metafoor van de deur

Stel je een deur voor die symbool staat voor jouw innerlijke wereld—jouw gedachten, emoties, grenzen en energie.

1. De deur wagenwijd open: verlangen en verbinding

   Soms voel je een diep verlangen om je open te stellen, om te delen, te verbinden, nieuwe ervaringen toe te laten. De deur staat dan wagenwijd open, en er stroomt frisse lucht en licht naar binnen. Dit kan een fase zijn waarin je vol vertrouwen bent, nieuwsgierig naar het onbekende, of gewoon diep wilt voelen en ervaren.

2. De deur gesloten: bescherming en begrenzing

   Er zijn momenten waarop je voelt dat je moet beschermen wat kwetsbaar is. Misschien is de wereld te overweldigend, zijn er mensen of situaties die je energie leegzuigen, of heb je gewoon tijd nodig om bij jezelf te komen. De deur dichtdoen is geen afwijzing, maar een bewuste keuze om veiligheid en rust te waarborgen.

3. De deur openen en sluiten op basis van behoefte

   Ware discernment betekent niet dat je óf altijd open bent óf altijd gesloten. Het betekent dat je leert aanvoelen wanneer het dienend is om open te zijn en wanneer je beter kunt begrenzen. Dit is geen zwart-wit beslissing, maar een dynamisch proces dat afhangt van je eigen behoeften, grenzen en het potentieel van de situatie.

Wat betekent dit in de praktijk?

• Bewustzijn van de situatie: Wat gebeurt er in mij en buiten mij? Voel ik een uitnodiging tot groei, of een waarschuwing om voorzichtig te zijn?
• Voelen wat klopt: Is dit het moment om mij open te stellen, of vraagt deze situatie om bescherming?
• Afstemmen op mogelijkheden: Zijn er signalen dat ik iets nieuws mag toelaten? Of merk ik dat ik over mijn grenzen dreig te gaan?
• Actie ondernemen: De deur subtiel op een kier zetten, wagenwijd openzetten of stevig sluiten—allemaal bewuste keuzes in afstemming met jezelf.

Discernment als dans tussen openheid en bescherming

Net zoals een deur soms op een kier kan staan om een frisse bries binnen te laten, kun jij jezelf toestaan om nieuwsgierig te blijven zonder jezelf volledig bloot te geven (wat kan ik verdragen in de spanning). Soms mag je de deur voorzichtig openen en kijken wat er gebeurt. Andere keren voel je dat de storm buiten te sterk is en dat het wijzer is om de deur tijdelijk gesloten te houden.

Discernment is uiteindelijk de kunst om je deur niet krampachtig dicht te houden uit angst, maar ook niet ondoordacht open te gooien zonder besef van grenzen. Het is de vaardigheid om steeds opnieuw af te stemmen op het hier-en-nu en jezelf te vertrouwen in de keuze die je maakt.

Meer lezen?

"The Gift of Fear" – Gavin de Becker

Dit boek gaat over intuïtie als kompas voor discernment. Het helpt je herkennen wanneer je je deur beter gesloten houdt uit zelfbescherming en wanneer je intuïtief kunt vertrouwen op openheid. Een krachtige aanrader over het belang van subtiele signalen en innerlijk weten.

Door Lydia Castiglione, levenslooppsycholoog & meditatieteacher ✌️❤️🌷